Ko’pchiligimiz omega-3 ning yurak uchun foydalari haqida allaqachon bilamiz, lekin siz omegalar sog’lom teriga ham yordam berishini bilarmidingiz? Bizning terimiz atrof-muhitning zararli omillaridan himoya qilish uchun juda qiyin vazifani bajaradi va ko’pincha unga ozgina g’amxo’rlik kerak.
Omega-3 nima?
Omega-3 — baliq, suv o’tlari, yong’oq va urug’larda uchraydigan muhim yog’ kislotalarining bir turi. Omega-3 ning uchta asosiy turi alfa-linolenik kislota (ALK), eykozapentoen kislota (EPK) va dokozageksaen kislota (DGK).
ALK — qisqa zanjirli yog’ kislotasi bo’lib, asosan zig’ir urug’i, kanop urug’i, chia urug’i va yong’oq kabi o’simlik manbalarida mavjud. EPK va DGK katta biologik faollikka ega uzun zanjirli yog’ kislotalari bo’lib, ko’pincha sovuq suv baliqlarida va boshqa dengiz mahsulotlarida uchraydi.
Inson organizmi o’z omega-3 yog’ kislotalarini ishlab chiqara olmaydi. EPK organizmdagi EPK va DGKga aylanishi mumkin bo’lsa-da, bunday konversiya miqdori kichik bo’lib, 5% dan kam. Shuning uchun omega-3 oʻrnini toʻldirib boʻlmaydigan yog’ kislotalari deb ham ataladi: ular «oʻrnini toʻldirib boʻlmaydigan» va salomatlikni ta’minlash uchun organizmdagi yetarli darajani saqlab turish uchun oziq-ovqat yoki qo’shimchalarda mavjud bo’lishi lozim.
Omega-3 va salomatlik uchun foydasi
Oʻrnini toʻldirib boʻlmaydigan yog’ kislotalari bizga energiya beradi va tanadagi har bir hujayrani o’rab turgan membranalarning ajralmas qismi hisoblanadi. Shuning uchun omega-3 yog’ kislotalari organizmdagi ko’plab organlar va tizimlar, jumladan yurak, miya va teri salomatligini saqlashga yordam beradi.
Omega-3 ning teri salomatligi uchun foydalari
Omega-3 bo’yicha olib borilgan tadqiqotlarning aksariyati yurak sog’lig’iga qaratilgan, ammo teri salomatligi uchun omega-3 ning foydalari bo’yicha ham qiziqish ortib bormoqda. Quyida omega-3 ning teringizga foyda keltirishining ikkita asosiy usuli keltirilgan:
- Himoya:
Omega-3 yog’ kislotalari terini yallig’lanishli birikmalardan himoya qilishga yordam beradi. Omega-3 araxidon kislotasi (AK) darajasini nazorat qilishga yordam beradi. Araxidon kislotasi terining salomatligi va yaxlitligiga salbiy ta’sir ko’rsatishi mumkin bo’lgan eykozanoidlar deb nomlanuvchi yallig’lanishli birikmalarni ajratib chiqaradi.
- Namlash:
Omega-3 yog’ kislotalari terining to’siq funksiyasini saqlashga yordam beradi. Bu namlikni ushlab turishga va teridagi bezovtalik hissini beruvchi moddalardan saqlash imkonini beradi, bu esa ba’zida quruqlik va teri qichishishlariga qarshi kurashishda ta’sir etadi.
Baliq omega-3 ning eng yaxshi manbaimi?
Baliq EPK va DGKga boy, ammo omega-3 tarkibiga kelganda barcha baliq zotlari bir xil darajada qiymatli emas. Losos, makrel, anchous va sardinya kabi yog’li sovuq suv baliqlari tilapiya kabi iliq suv baliqlariga qaraganda ko’proq EPK va DGKni o’z ichiga oladi. Milliy sog’liqni saqlash instituti ma’lumotlariga ko’ra, kattalar haftasiga 230 gramm yoki undan ko’p yog’li baliq va kuniga 1 dan 1,6 grammgacha jami omega-3 yog’ kislotalariga muhtoj bo’lishadi.
Omega-3 yog’ kislotalari qo’shimchalarini qabul qilish, shuningdek, biologik mavjud bo’lgan DGK va EPKning sog’lom darajasini ta’minlashi mumkin, ammo to’g’ri mahsulotni tanlashda sifat juda muhimdir.
Sifatli omega-3 qo’shimchasini qanday tanlash kerak?
Omega-3 qo’shimchalarini tanlashda sifat muhim rol o’ynaydi. Nimaga e’tibor berish kerak:
- Baliq yog’i sardinya, anchous va makrel kabi kichik sovuq suv baliqlaridan olinganligiga.
- Ishlab chiqaruvchi yaxshi ishlab chiqarish amaliyotining Oziq-ovqat va farmasevtika idorasi (FDA) ning sanitariya nazorati boshqarmasi tomonidan o’rnatilgan talablariga javob berganligiga.
- Omega-3 yog’ kislotalari og’ir metallar va boshqa toksinlardan tozalanganligiga.
- O’simlik yog’lari kimyoviy erituvchilardan foydalanmasdan sovuq presslash orqali olinganligiga.
- Mahsulot qo’shimchalar yoki tarqalgan allergenlarni o’z ichiga olmasligiga.
Solgar «Uch karra Omega-3 950 mg»: mahsulot tarkibida yovvoyi sovuq suv baliqlarining (sardinya, makrel, anchous) yumshoq qismlaridan olingan xom ashyo mavjud. Xom ashyoni aralashmalardan, shu jumladan og’ir metallardan to’liq tozalash uchun zamonaviy molekulyar distillash texnologiyasi qo’llaniladi. Achchiq ta’m va oksidlanishni oldini olish maqsadida «Uch karra Omega-3 950 mg» har bir kapsulasiga tabiiy vitamin E qo‘shiladi.
Sog’lom teri uchun boshqa oʻrnini toʻldirib boʻlmaydigan yog’ kislotalari
Omega-3 eng mashhur muhim yog’ kislotalari bo’lishi mumkin, ammo ular, albatta, ularning turlaridan biri emas.
Omega-3 yog’ kislotalari bilan bir qatorda omega-6 yog’ kislotalari LK (linolen kislota) va GLK (gamma-linolen kislota) teri to’sig’ini saqlashda muhim rol o’ynab, uning namlanishini saqlab turishga va yallig’lanishni kamaytirishga yordam beradi. Aslida, LK — terida mavjud bo’lgan eng ko’p tarqalgan yog’li kislota. LK va GLKni ba’zi o’simlik yog’larida, masalan, Navro’zgul moyi, boraj yog’i va qora smorodina urug’i yog’ida topishingiz mumkin.
Solgar «Navro’zgul moyi»: Navro’zgul moyi — sog’lom terini qo’llab-quvvatlash uchun ishlatiladigan LK va GLKning boy manbaidir.
Teringiz organizmingizni tashqi tahdidlardan himoyalash uchun mashaqqatli ishni bajaradi va buning evaziga ozgina g’amxo’rlikka loyiqdir. Ushbu parvarish teringizni himoya qilish va uning namligini saqlab qolish uchun muhim yog’ kislotalarini o’z ichiga olishi mumkin. Foydali oʻrnini toʻldirib boʻlmaydigan yog’ kislotalari omega-3 (ALK, EPK, DGK) va omega-6 (LK va GLK) ni o’z ichiga oladi. Eng asosiysi, esda tutingki, oʻrnini toʻldirib boʻlmaydigan yog’ kislotalarining barcha manbalari bir xil emas.
